Cumhuriyetimizin kuruluşunun 90. yılı vesilesiyle “Düşler, Gerçekler, İmgeler” başlığıyla Pera Müzesi’nde sergilenen “Modern Türk Resminde Cumhuriyet İmgesi”, modern sanatçılarımızın resimlerinin derlendiği bir sergi olmaktan öte cumhuriyet devriminin ideallerinin 90 yılda geçirdiği evrimi kavramsal bir süreç ile sunan benzersiz bir seyirlik olarak dikkati çekiyor.
Aralarında Nuri İyem, Avni Arbaş, Orhan Peker, Komet, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Neşet Günal, Tiraje Dikmen, Bedri Baykam ve bu yıl 100. yaşını kutladığımız Abidin Dino’nun da bulunduğu, resim sanatımızın büyük yaratıcılarının yapıtlarının, içeriksel olarak cumhuriyetin evrelerine göre kronolojik bir sırayla sergilenmeleri, kapsam ve düzen açısından bir ilk olma özelliğini taşıyor. Cumhuriyetin, Kurtuluş Savaşı neticesinde kuruluşuyla birlikte devrimin, Anadolu toprağına ekildikten sonra filizlenmesi, vücut bulması ve göç olgusuyla şehirleşmenin kargaşası altında varoluşuna dair sorgulamaya girişmesi, tuvallerde kimi zaman toplumcu kimi zaman dışavurumcu kimi zamansa modern-postmodern ikileminde kendine yer buluyor.
Emekçi Anadolu halkının, bozkırın, hatta kurtuluşa eşlik eden atların değer yitimleri sonucunda hüznü, farklı estetik biçimler ve soyutlamalarla resmedilmiş. Sergide Cumhuriyet idealinin, bu özü reddedenlerce sömürülüşü, duraklaması, bocalaması ve çözülüşü simgesel olarak temsil edilişi, içinde yaşadığımız gerçeklik düşünüldüğünde düş olmaktan çıkıyor. Öte yandan Cumhuriyetin ilerici birikiminin, Aydınlanma savaşımının anıtsal olarak seyri, izleyicide umut yaratıyor. Sergiyle birlikte plastik sanatlar söz konusu olduğunda, ısrarla üzerinde fazla durulmayan Cumhuriyet dönemi resmimizin, ulusal bir biçim yaratıp bunu evrenselleştirebilmiş ve daha da önemlisi modernist çağın güçlü temsilcilerini çıkarmış oluşu, herkesin öğrenmesi ya da tekrar kavraması gereken derinlikli bir görsel şölene dönüşüyor.
“Düşler, Gerçekler, İmgeler – Modern Türk Resminde Cumhuriyet İmgesi”, 10 Kasım’a kadar Pera Müzesi’nde görülebilir.
Detaylı bilgi için; http://www.peramuzesi.org.tr/
Görsel: Neşet Günal – Duvar Dibi, 1969 (detay fotoğraf: Selin Süar)
