Beat akımının önde gelen isimlerinden Amerikalı yazar, şair, görsel sanatçı William S. Burroughs, 1997’de 83 yaşında ölene dek oldukça üretken bir yaşam sürmüş ve edebiyatın yanı sıra müzikten, sinemaya dek pek çok alandan sanatçıyı etkilemiş. Kült yapıtı Naked Lunch’ın David Cronenberg tarafından sinemaya uyarlanması, Gus Van Sant‘ın Drugstore Cowboy ve Even Cowgirls Get the Blues filmlerinde rol alması gibi bilinen örneklerin yanı sıra 1978’de Van Sant’ın, 1993’de Francis Ford Coppola‘nın, onun öykülerinden yaptıkları kısa film uyarlamaları gibi pek çok başka örnek de var.
Aralarında The Beatles, David Bowie, Frank Zappa, Patti Smith, Sonic Youth, Duran Duran‘ın da bulunduğu pek çok müzisyen de ondan etkilenmiş, kimi eserlerini onun romanlarından, yarattığı karakterlerden esinle üretmiş. Hatta Steely Dan grubu ismini Naked Lunch kitabındaki yapay penisten almış.
Burroughs’un müzisyenlerle birlikte üretimine, “spoken word artist/sözlü okuma sanatçısı” olarak REM‘in Star Kitten şarkısının özel kaydı ile Tom Waits ve Nick Cave‘in de yer aldığı Smack my Crack albümü için okumalar yapması ve U2‘nun The Last Night on Earth şarkısının klibinde görünmesi örnek verilebilir.
Burroughs’un müzisyenlerle yaptığı en özel kayıtlardan birisi ise kuşkusuz The Doors anısına farklı müzisyenlerin coverlar yaptığı “Stoned Immaculate” albümünde (2000) Is Everybody In? şarkısını Jim Morrison‘un sesi eşliğinde ve kendinden eklemeler yaparak söylemesidir.
Yine de Burroughs’un müzisyenlerle birlikte üretiminin en çarpıcı örneği, ikisi de yaşarken Kurt Cobain ile birlikte kaydettikleri The Priest they called him/Onu “papaz” diye çağırırlardı kaydı. Cobain’in kendisiyle iletişime geçmesi üzerine Burroughs ona 1973’de yazdığı The Junky’s Christmas/Uyuşturucu müptelasının Noel‘i isimli, Noel’de uyuşturucu parası bulmayan çalışan bir bağımlıyı anlatan kısa öyküsünün bir versiyonunun sözlü okumasını gönderir. Cobain de bu okumaya gitar ve distorsiyon ekler. 1992’de yüz yüze gelmeden yapılan bu kaydın kapağında rahip olarak Krist Novoselic yer alır.
Cobain, lisedeyken keşfettiği Burroughs’a Ağustos 1993’de yazdığı, Heart Shaped Box şarkısının klibinde oynamasını rica ettiği mektupta onun hayranı ve öğrencisi olduğunu söyler. Cobain, Burroughs’un bir röportajında “Bu rockçı gençler gitarlarını fırlatıp atmalı ve LeadBelly gibi gerçek ruha sahip müzisyenleri dinlemeli” deyişine denk geldiğini söyler. Nirvana’nın Unplugged konserinde “en sevdiğim müzisyen” diyerek LeadBelly’in Where Did You Sleep Last Night? şarkısını çalması, kendisini Burroughs’un öğrencisi olarak gördüğünün ve ona ne kadar saygı duyduğunun önemli bir göstergesi olsa gerek. Burroughs Heart Shaped Box şarkısında çarmıha gerilen yaşlı adamı oynamayı “Yapmadığım şeylerden biri bu. Oynayabilirim ama ekranda ölemem” diyerek geri çevirir.
Burroughs ve Cobain, Ekim 1993’de Burroughs’un Kansas’taki evinde bir araya gelirler. Cobain, Burroughs’a imzaladığı bir Leadbelly biyografisini, boya tenekelerine tabancayla ateş ederek yaptığı resimlerle de tanınan Burroughs da ona hedef tahtası olarak kullanılmak üzere yapılmış bir otoportresini hediye eder.
Burroughs’un büyüyle ve bağımlısı olduğu uyuşturucuyla yazınında da önemli yer tutacak kadar ilgilendiği de biliniyor. Ziyareti sırasında Cobain, yazarın bahçesindeki, cinsellikten uyuşturucu tedavisine kadar etkisi olduğuna inanılan “orgone box” denilen minik odacığa da, yazarın “girer girmez uyarılırsın” demesinin ardından “deneceğim” diyerek girer. Cobain’in Şubat ayındaki doğum gününde Burroughs ona, bu odacıkta çekilmiş, gülümseyen bir fotoğrafını yerleştirdiği bir kolaj gönderir.
Aynı zamanda görsel sanatçı olan, çizimleri Nirvana’nın albümlerinde de yer alan Cobain yaşasaydı, genç yaştan beri hayran olduğu Burroughs ile buluşabilmiş, ondan doğum günü hediyesi alacak kadar yakın bir ilişki kurabilmiş olmanın etkisiyle daha neler üretirdi kim bilir.
Özgür Keşaplı Didrickson
***
Kaynaklar
Burroughs ile buluşmalarıyla ilgili fotoğrafların yanısıra Cobain’in yazara gönderdiği mektubun da yer aldığı kaynak;
https://kansan.atavist.com/come-as-you-are-the-90-minutes-kurt-cobain-spent-in-lawrence
https://dangerousminds.net/comments/when_kurt_cobain_met_william_burroughs
Wikipedia’nın ilgili sayfalarından da yararlanılmıştır.
“The Priest They Called Him” ile ilgili bilgiler;
Öykünün sözleri:
https://www.azlyrics.com/lyrics/nirvana/thepriesttheycalledhim.html
Öyküyü/şarkıyı sözlerine birebir sadık kısa film olarak izlemek de mümkün;
Kayıtla ilgili teknik bilgi;
https://www.discogs.com/William-S-Burroughs-Kurt-Cobain-The-Priest-They-Called-Him/release/7822036
Coppola’nın “The Junky’s Christmas/ Uyuşturucu müptelasının Noel’i” öyküsünün “claymation” kısa film uyarlaması;
Burroughs’ın müzisyenlerle üretimlerine örnekler;
“Stoned Immaculate- The Music of The Doors “dan Is everybody in?
“Smack my Crack” albümünün tamamı;
U2’nun “The Last Night on Earth” şarkısının klibi;
İlgilenenler için Gus Van Sant’in Burroughs’un öyküsünden uyarladığı “The discipline of DE” isimli kısa filmini de ekleyelim;
The Discipline of D.E.: Gus Van Sant Adapts a Story by William S. Burroughs (1978)
