5 Mayıs 2019
Bursa
Yaklaşık 8-10 mm.çapındaki bu güzel çiçeğe “Köpekdili” hiç de yakışmayan bir ad. İhtimal, ince uzun sivri uçlu yapraklarından dolayı bu ad verilmiş. Latince adı Cynoglossum creticum.
Cynoglossum creticum. Fotoğraf: Selçuk Alpay
Selçuk Alpay
Not: Pisiktetiği olarak da adlandırılan bu türle ilgili ayrıntılı bilgi için;
https://www.turkiyebitkileri.com/en/photo-gallery/view-album/1621.html
Erzurum
Bugün yapılan 19 Mayıs koşusu diken kelebeği göçünün içinde gerçekleşti. Onlar da koşuya katılmış gibiydiler. Üzerimize konuyorlardı nerdeyse. Herkes çok heyecanlandı.
Perihan Keşaplı
6 Mayıs 2019
Selçuk, İzmir
Bu akşamüzeri evin yakınlarındaki tepelere çıktık. Her yer katırtırnağı cennetine dönüşmüş. Bir tür sarı zıp zıp kelebeği gördüm. Sarı antenli zıp zıp olabilir diye düşünüyorum.
Bir de yumurta kesesi taşıyan bir örümcek gördüm. Pisaura türlerinden olmalı.
Özgür Keşaplı Didrickson
7 Mayıs 2019
Selçuk
Bugün çok zamanım olmadığı için ancak karşıdaki boş arsada çıkabildim doğa gezisine. Özellikle akşamüzeri mikro dünyaya yolculuk etmek çok kolay. Çömelmek, çocuk boyu ve merakıyla etrafa bakınmak yeterli. Kısa sürede bir sürü böcek ve Çokgözlülerden bir kelebekle göz göze geldim. Apartmanlar arasındaki, doğal bırakılmış alanlar, 1 dakikada dünya gerçeklerinden uzaklaşıp yenilenmek için de çok değerli.
Özgür Keşaplı Didrickson
8 Mayıs 2019
Erzurum
Baharın kendini hissettirdiği güneşli, güzel bir günde yürüyüş yaparken rastladığım kelebeklerin uçuşlarını izledim uzun süre, mutlulukla. Yere konduklarında birinin kanatlarını açtığını, diğerinin de onun kanatlarının içine sokulduğunu gördüm. Uzun zamandır kelebeklerle haşır neşirim ama bu ilginç davranışı ilk kez gördüm. Onlar da gelmekte çok geciken baharın mutluluğunun tadını çıkarıyorlardı belli ki.
Selçuk
Bugün her yerde siyah bir örümcek geziniyordu. Diğer bazı türlerin aksine ne çabuk kaçıyor, ne kadar da hızlı kaçıyor. Bir de bir gelinciğin üzerinde, gövdesinin bir kısmı kırmızı minicik bir örümcek gördüm. Yaklaşınca o da hemen kaçmaya başlıyordu, gerçi arada olduğu yerde donup kalıyordu. Kantaronlar açmış. Katırtırnaklarından sonra onların sarısı da çok güzelleştirmiş her yanı.
Özgür Keşaplı Didrickson
9 Mayıs 2019
Selçuk
Bu akşamüzeri Pamucak yolundaki, annemin ben Erzurum’dayken keşfettiği nehir kıyısına gidecektik ancak yolda giderken arabanın penceresinden sık sık ılgınların olduğu alanda uzun boylu süsenler görünce rotamızı oraya çevirdik tabii ki. Daha önce sayısız diken kelebeği gördüğümüz noktada rengarenk yonca tarlası ve sanırım maydanozgillerden bir beyaz çiçekten oluşan bembeyaz bir tarla bulduk önce. Muhteşem bir görüntüydü.
Sonra her yerinden minik kurbağaların zıpladığı çamurlu alanı izleyerek ılgınların, beyaz tarlanın yanındaki süsenlere gittim. Bu süsenleri hayatımda ilk kez doğada gördüğüm için çok sevindim. Ormanın içlerinde de bir dolu süsen varmış meğer. Daha önce birileri girmiş oradan içeri. Onların açtığı patika olmasa gittiğim kadar içeri girmezdim ama düzelemeyecek kadar ezilmişti her yer. İçeri girince bir cennetle karşılaştım. Patikayı terk etmedikleri sürece herkes görmeli böyle yerleri. O ormana bir defa giren aynı insan olarak çıkamaz bence, doğayla bağı güçlenir
Bu sefer yumurta kesesi taşıyan o örümcekten bir sürü gördüm. Süsenlerin ve diğer çiçeklerin üzerinde de bir sürü böcek vardı.
Özgür Keşaplı Didrickson
9 Mayıs 2019
Bursa
Selçuk Alpay
10 Mayıs 2019
Selçuk
Narlar açmış, cevizler de büyümeye başlamış.
Özgür Keşaplı Didrickson
12 Mayıs 2019
Juneau, Alaska, ABD
Oyuncu marmotlar (bir tür yer sincabı). Playful marmots.
Jos Bakker
Davutlar Milli Parkı
Kardeşim Onur ve eşi Gülbike”nin ziyaretiyle kendimizi Dilek Yarımadası Milli Parkı’na attık. Yüzme mevsiminin açılışını bu özel yerde yapmak yeterince güzel değilmiş gibi bir de diken kelebekleri göç ediyordu başımızın üzerinden ve çok da uzak olmayan bir mesafede aynı anda 3 bireyin falan sıçradığı bir yunus grubunu izledik uzun süre. Ayrıca elbette, her ziyaretimizde olduğu gibi. yaban domuzları da geziniyordu etrafta.
Kelebekler karadan denize doğru ucuyordu. Denizin uzerinde kisa sure uctuktan sonra yukselere dogru gozden yitmeleri de cok heyecan vericiydi. Goc ederken 1000 metreye kadar cikabiliyorlarmis. Sonbaharda Afrika”ya goc ederken hem Akdeniz”i hem de colu geciyorlar, acaba bu kelebekler nereye gidiyorlardi? Denize birkac adim uzakliktaki bir cicekte beslenen bir bireyi fotograflayabildim. Kimbilir belki de deniz gecisi oncesi besleniyordu? Yakından görebildiğim birkaç kelebeğin kanatları biraz yıpranmış, renkleri solmuştu. Sıklıkla bu durum kelebeğin halihazırda göç yolculuğu geçirmiş olduğunu gosterirmiş. Kimbilir bir önceki göç adımına nerde başlamıştı?
Özgür Keşaplı Didrickson
13 Mayıs 2019
Erzurum
Erzurum’dan ayrılıp İzmir’e uçarken karlı dağlar muhteşem görünüyordu.
Perihan Keşaplı
Kuşadası
Kuşadası yolu uzun boylu muhteşem güzellikteki papatyalarla dolmuş. Şehir merkezinde de çiçek açmış bir karabiber ağacı gördüm.
Papatyaların türü sanırım Glebionis coronaria (Alagömeç)
https://www.turkiyebitkileri.com/tr/foto%C4%9Fraf-galerisi/view-album/1218.html
14 Mayıs 2019
Selçuk
Annem dün geldi Erzurum”dan ve onu hemen akşamüzeri kendim de birkaç gün önce keşfettiğim süsen cennetine götürdüm. Sürpriz yaptığım, önceden fotoğraf göstermediğim ve anlatmadığım için annem de benim keşfettiğimde hissettiklerimi hissetti, çarpıldı. Süsenin türü “Çalı süseni” olabilir ama emin olmam lazım
https://www.turkiyebitkileri.com/tr/foto%C4%9Fraf-galerisi/view-album/3717.html
Bugün ise evin yakınlarındaki, Selçuk”ta olduğumuz sürece takip ettiğimiz alana gittik. Yolda bir sürü Yılanyastığıgillerden bir tür gördük. Beyaz benekli büyük yaprakları da ne güzelmiş.
Yılanyastığıgiller;
https://www.turkiyebitkileri.com/tr/foto%C4%9Fraf-galerisi/view-album/13.html
Hep gittiğimiz kayalık yanındaki alana gelir gelmez annem bu muhteşem, zarif güzelliği gördü. Bilimsel ismi Nemoptera sinuata olan bu olağanüstü canlının Türkçe ismi “Uçurtma böceği” imiş. İngilizce isimlerinden birisi de “Spoonwing/Kaşıkkanat.
Özgür Keşaplı Didrickson
17 Mayıs 2019
Selçuk, İzmir
Bugün Ege Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Doç.Dr. Ortaç Onmuş, Elçin Soydan, Tansu Ceylan, Selçuk Belediyesi Çevre ve Sağlık Müdürlüğü Birimi’nden Veteriner Hekim Ersin Çakmak, Metin ve Selçuk zamanında müdahale edip yuvalardaki plastik çöpleri toplayarak bir çok bebek leyleğin hayatta kalmasını sağladılar. Onlara çok teşekkür ediyoruz.Bu süreci Selçuk Belediyesi Basın Birimi’nden Mustafa Bakıcıol ve Sercan Çipli belgelediler.
Özgür Ceylan
18 Mayıs 2019
Burhaniye
Çocukluğumun kumsalının, Öğretmenler Mahallesi kumsalının deniz mevsimi dışında yaban otlarına bürünmesini, bu doğal görüntüyü çok seviyorum. Elbette kesecekler yakında ama bu yeşil ormanın yanıbaşında kuma uzanıp kitap okumak, denize girmek aslında daha güzel değil mi?
20 Mayıs 2019
Çamlıbel, İzmit
Aristolochia pallida (Sarıcaotu; Birthwort);
Aristolochia çiçeklerinin bu biçimde (tubular) olmasının özel bir nedeni var: Bu bir zindan. Çiçek; böcekleri çeken cazip bir koku yayar, tüp biçimindeki çiçeğin içine giren böceği tüylerini kapatarak (parmaklıklar) hapseder. Ancak bu mahkuma ihtiyacı vardır (tersine Stockholm sendromu), bu nedenle çok tatlı bir nektar çıkararak ‘mahkum’u doyurur, böcek bir süre içeride kalır, çıkmaya çabaladıkça duvarlara çarpar ve polenler gövdesine yapışır, neden sonra böceğin yeteri kadar polene bulaştığına ‘ikna olan bitki’ tüyleri serbest bırakır ve böcek rahatlıkla özgürlüğüne kavuşur. Bitkinin neslini devam ettirebilmesi için bu denli kompleks bir stratejiye sahip olması ilginçtir.
Hüseyin Doğan
22 Mayıs 2019
Burhaniye
Björk‘le ilgili bir yazı hazırlamaya çalışıyorum. Kumsalda onu dinleyerek gezerken kuma gömülü, büyükçe bir denizanasına rastladım. Daha önce hiç görmediğim bir tür. Kumu üzerinden temizlerken çektiğim fotoğraflar bir anlamda Björk’e selam etmek gibi oldu. Hatta çok ilginç, içinden “koordinat” kelimesi geçen şarkısının deniz kenarında çekilmiş klibini ise daha bugün izlemiştim. Denizanasının isminin “pusula denizanası” olduğunu öğrenince aramızdaki kozmik bağa gülümsedim.
Pusula denizanasının fotoğrafı ve türle ilgili bilgiler için;
http://www.sualtigazetesi.com/?p=110099
Björk’ün, içinden denizanalarının da geçtiği Oceania şarkısının büyüleyici klibini de paylaşmalı öyleyse;
Özgür Keşaplı Didrickson
24 Mayıs 2019
Arizona, ABD
Bu senenin tam olarak açmış ilk “cholla” çiçekleri. Bugün gördüm onları. Çok küçük bir cholla üzerinde yalnızca iki tane. Geçen hafta, buradan 30 km uzaklıktaki tüm çöl boyunca açtıklarını gördüm.
First fully open cholla blooms near my home. I spotted these today. Only two on a very small cholla. Twenty miles from here I saw whole desert fields of blooms a couple of weeks ago.
Susan Kanuer-long
Çayırova, İzmit
Melia azedarach (Tespih ağacı, Hint leylağı, Şeytan zeytini);
Cins adı (Melia) ilk defa Theophrastus
tarafından kullanılmış ve Yunanca’da en az üç farklı anlama sahip. 1-) Bal. 2-)
Irmak titanı Okeanos’un kızısı Melia. 3-) Dişbudak. Eh, yaprak formuna
bakılırsa Dişbudak denmesi mantıklı. Tamam, bu halloldu.Peki Melia ve Dişbudak
hikayesi nedir?
Okeanos’un kızı, çocuklarını öldüren babasından
korumak için (çünkü çocuklarından biri hükümdarlığını yıkacaktır) saklanan Zeus’un bakımını üstlenen hanımefendidir
(Tevrat’taki Musa’nın hikayesine benzer bir yönüyle). Ayrıca nehir tanrısı
Inakhos’un karısıdır ve ilk insan olarak kabul edilen Phonoreus’u doğurmuştur
(İlk insanın ağaçtan doğması çok yaygın bir mittir ve lütfen bitkiye Şeytan
Zeytini dendiğine dikkat buyurun. Şeytanın ilk insanı bir meyve ile aldattığını
da hatırlayarak).Bizde nasıl çocukların leylekler tarafından getirildiğine
yönelik bir söyleyiş varsa, merkez Avrupa’da da (Yunan/Roma etkisi) “Ben
nasıl oldum” diye soran çocuklara, “Seni ağaçtan aldık” derler.
Tür adına da bakalım: azedarach. Farsça soylu ağaç
anlamına geliyor.Birden fazla kaynakta Persli hükümdarların taç giyme
merasiminde (ya da ne yapıyorlarsa, kılıç mı kuşanıyorlar?) birkaç bitkinin
bulundurulmasının zorunlu olduğu yazılı.Muhtemelen o bitkilerden biri bu.
Hüseyin Doğan
25 Mayıs 2019
Juneau, Alaska, ABD
Her sabah yürüyüşü bir neşe kaynağı! Every morning walk is a thing of joy!
Laurie Craig
27 Mayıs 2019
Kabaoğlu, İzmit
T. resupinatum (Anadolu üçgülü) üzerinde Melitaea didyma (Benekli iparhan; The spotted fritillary)
Hüseyin Doğan
Burhaniye, Balıkesir
Geçen hafta Onur’la yürüyorduk ve Onur yerde yatan bir kelebek gördü ve hemen narince incitmeden kelebeği eline aldı. Uzun bir süre inceledi…Her açıdan baktı. Sonra kelebeği kapımızın önünde duran çiçeklerin üzerine yerleştirdik.Uzun zamandır görüşmediğim arkadaşım Özgür sayesinde, bize misafirliğe gelen kelebeğin, Erik Kırlangıçkuyruğu kelebeği olduğunu öğrendik. Ufak bir dokunuşun nasıl sihirli olduğunu tekrar keşfettik.Miniği beslemeyi, tekrar hayata dönmesini ufak tefek çalıştık.”Sevgi emek ister” Severek hayata dokununca daha çok nefes alıyoruz…daha çok farkında oluyoruz.
Hande Yeşilbaş
Not: Hande ve Onur’un bulduğu kelebeğin kanadının birisi ucundan kıvrılıp yapışmış gibiydi, ucundan tuttuğumuzda açılmıyordu bile (bir saldırıdan mı kurtuldu yoksa başka bir durum mu emin değilim). Bunun dışında gayet sağlıklı hareket ediyordu. Biz gittiğimizde balkondaki bir saksının çiçeğinin üzerindeydi. Elimize alıp sevdikten sonra yine aynı saksıya ama başka bir çiçek dalına koyacak oldum, Onur bana “onun yatağı burası” diyerek ilk gördüğümüzde üzerinde durduğu çiçeğe koymamı istedi!
Ona “kalp” ismini veren Onur’un sevgisi ve ilgisiyle birlikte beslenmesi ve mümkün olduğu kadar uzun yaşaması için çabalıyoruz günlerdir. Onur için de istiyoruz en uzun süre yaşamasını. Ziyaretimiz sırasında beslendiğine şahit olmadığımız için çiçeğin üzerine çok az bal karıştırdığımız su dökmüştük. Elbette o süre içinde beslenme gereği duymamış da olabilir ama dilini (proboscis) sağlıklı şekilde çıkaramadığı konusunda da şüphelerimiz vardı. İnternetten bir sürü bilgiye ulaştık beslenmeleri konusunda. Çürük meyveleri de seviyorlarmış vs vs. Ve sonunda kelebeğimiz uzun dilini çıkarıp beslenmeye ve hatta, güçlendiği için de olsa gerek, kanatlarının elverdiği kadar uçmaya/süzülmeye de başladı. Hande ve Onur onu tehlikelerden koruyarak bakmaya devam ediyorlar.
…….
Bugün annemle Burhaniye’nin katırcennetini ziyaret ettik. Handelere giderken gözümüze kestirmiştik. Deniz kenarına da ne kadar yakışmışlar. Önemli sayıda diken kelebeği görmek de çok heyecanlandırdı beni. Geldiğimizden beri, biraz da anneannemin hastalığı ve hastaneye yatması nedeniyle doğrudürüst Dirimbilim Günlüğü gezisine çıkamadık. Acaba buradan ne yoğunlukta ve ne yöne doğru göç ettiler, ediyorlar? Hayatımda ilk kez yosun üzerinde bir kelebek görmüş oldum, çok ilginç bir görüntüydü. Arkamı döndüğümde hemen adımımın yanında, sığ suda kaçısan deniz kaplumbağası ve yengeç görmek de ilginç oldu. Alaska’dayken çıt kuşuna bakarken sığ sudaki bir balinanın nefesiyle irkildiğim anı hatırladım.
Bir kafe vardı hemen orada. orada çalışan çocukla da kuşlardan, kelebeklerden, balıklardan söz ettik bir süre. Diken kelebeği fotoğrafını ona da gösterdim, telefonuna gönderdim. Göç davranışına rastlarsa not edecek, haber verecek.
Gördüğümüz küçük, yeşil tırtıl hangi kelebeğe dönüşecek acaba?
Özgür Keşaplı Didrickson
28 Mayıs 2019
Juneau, Alaska, ABD
Kartal yavrularının beslenme vakti. Feeding time.
Burhaniye,
Ne yazık ki Kalp ölmüş. Çok üzüldük. Aşağıdaki kaynağa göre erik kırlangıçkuyruklarının ömürleri 2-3 haftaymış. Hande’in ve özellikle Onur’un sevgisi ve çabasıyla bir haftadan fazla yaşamış olması bu güzel öyküyü daha da güzel ve anlamlı kıldı. Böyle düşünmek istiyorum. Kalp’in kalbinde bir kıpırtı yaratmış olduğumuzu…
Özgür Keşaplı Didrickson
………….
Not: Kuş türleri için trakus.org, kelebek türleri için trakel.org adresine bakabilirsiniz. Bitkiler konusunda Facebook’taki Flora grubu dışında, turkiyebitkileri.com adresinden ve yazarımız Hüseyin Doğan’ın emeğiyle hayata geçirilmiş olan “Kocaeli Bitkileri” sayfasındandan yararlanabilirsiniz. Sürüngenlerden mantarlara, genel olarak yaban hayatla ilgili bilgi edinmek, gözlemlediğiniz türlerin hangisi olduğunu öğrenmek için dogalhayat.org adresine de danışabilirsiniz.
…
Azizm Sanat Örgütü olarak doğadan zannedildiği kadar uzak olmadığımızı düşünerek, bu düşüncenin yarattığı umutla “Dirimbilim* Günlüğü” köşesini açmaya karar verdik.
Dirimbilim Günlüğü’nün her yaştan herkesin katkısıyla oluşmasını arzuluyoruz. Günlüğümüzde yer almak için yer ve tarih bilgisiyle bize gözlem ve düşüncelerinizi aktarabilirsiniz. Notlarınıza fotoğraf, çizim, video da ekleyebilirsiniz.
Bizi birleştireceğini, yaban hayata olan sevgimizle güç birliği yapmamızı sağlayacağını umduğumuz günlüğümüze katkılarınızı bekliyoruz. Notlarınızı dirimbilimgunlugu@gmail.com adresinden yayın kurulumuza gönderebilirsiniz.
* “Dirim” kelimesi “yaşam” demek. “Dirimbilim” de “Yaşambilim” yani “Biyoloji” demek. “Dirim” kelimesinin doğanın içindeki müziğe ve şiire de göz kırpan bir kelime olduğunu düşündüğümüz için günlüğümüze bu ismi verdik.
